Czas niewolników. Jak świat stał się własnością kilku korporacji

Kto naprawdę jest właścicielem świata?

Czy żyjemy w epoce cyfrowego postępu i demokratycznej wolności, czy raczej w nowoczesnej wersji zniewolenia – tak subtelnej, że większość nawet jej nie zauważa? Książka Józefa Białka, polskiego publicysty i przedsiębiorcy, „Czas niewolników. Jak świat stał się własnością funduszy inwestycyjnych” stawia to pytanie z całą mocą – i dostarcza argumentów, które trudno zignorować.

Białek nie owija w bawełnę: jego teza jest jasna – świat został w znacznej mierze przejęty przez globalne fundusze inwestycyjne, takie jak BlackRock, Vanguard czy State Street, które po cichu stały się największymi właścicielami firm, mediów, nieruchomości i... państw. Te korporacyjne molochy nie są widoczne na billboardach, ale kontrolują niemal każdy aspekt życia codziennego – od tego, co jemy i oglądamy, po to, na co głosujemy.

Książka oparta jest na danych, raportach gospodarczych i przykładach z rynku globalnego. Białek pokazuje, jak wielkie korporacje – często wzajemnie powiązane przez udziały tych samych funduszy – przekształcają kapitalizm w system oligarchiczny. Demokracja, jak przekonuje autor, staje się fasadą, a prawdziwa władza przenosi się w ręce ludzi, którzy nigdy nie poddają się wyborom, ale za to mają pełną kontrolę nad pieniędzmi, rynkami i narracją społeczną.

Autor nie boi się także dotknąć tematów tabu – takich jak rola pandemii w przyspieszeniu cyfryzacji i centralizacji kapitału, rosnąca władza korporacji nad państwami narodowymi, czy ideologiczne uwarunkowania tzw. ESG (environmental, social, governance), które – jak twierdzi – są często używane jako narzędzie wpływu, a nie jako ideały etyczne.

Czas niewolników to książka pisana językiem ostrym, publicystycznym, bez zbędnej akademickiej kurtuazji. To bardziej manifest niż analiza, ale właśnie dlatego dociera do szerokiego grona czytelników, którzy czują, że coś jest nie tak – ale nie potrafią jeszcze tego nazwać.

Białek – jak zawsze w swoich publikacjach – nie tylko krytykuje, ale też apeluje o obudzenie świadomości społecznej. Uważa, że jedynym sposobem na wyrwanie się z niewidzialnego systemu zniewolenia jest edukacja ekonomiczna, decentralizacja kapitału oraz odbudowa suwerenności – osobistej i narodowej.

W czasach, gdy codziennie korzystamy z usług firm należących do tej samej garstki właścicieli, „Czas niewolników” staje się książką, która nie tylko informuje, ale także niepokoi – i prowokuje do myślenia. A to, w dzisiejszym świecie algorytmów i konsumpcji, jest już samo w sobie aktem wolności.